TERRORISMO EZEZAGUNA. ESKUIN MUTURRAK NAFARROAN EGINDAKO ATENTATU TERRORISTAK (1975-1985)

Trantsizio garaian, 1975 eta 1985 urteen artean, eskuin muturreko terrorismoak Nafarroan eragindakoa aztergai duen ikerketa lan hau Madrilgo Karlos III.a Unibertsitateko “Gregorio Peces Barba” Giza Eskubideen Institutuko Javier Dorado Porrasek eta Ignacio A. Pérez Macíasek egin dute, eta Lidia Señarís Cejas eta Carlos Villalba Ángel ikerlarien laguntza izan dute. 2019ko irailean eman zuten txostena amaitutzat.

Ikerketaren helburua Nafarroan eskuin muturrak egindako ekintza terroristen biktimen
eskubideak bete direnez argitzea da. Hots, xedea da jakitea ea administrazio publikoek
biktimei erreparazioa eman dieten, gertatutakoa ikerketa polizial eta judizialen bidez argitu den, eta biktimek legezko aitorpenik jaso duten. Gainera, Nafarroan aritu ziren talde terrorista nagusien nondik norakoak erakusten ditu, eta atentatu ezberdinak pairatu zituztenen testigantzak eta elkarrizketak ere jasotzen ditu. Artxibategietan, hemeroteketan eta familiartean jasotako material grafiko ilustratiboak ere biltzen dira.

Azken moldaketaren data: 2021/10/22

NAFARROAKO ENPRESABURUEN AURKAKO ETAren ESTORTSIOAK ETA MEHATXUAK

Marta Rodríguez Fouz, Beatriz Acha Ugarte eta Ignacio Sánchez de la Yncera Nafarroako Unibertsitate Publikoko Soziologia eta Gizarte Lan Departamentuko (UPNA) enpresaburu nafarren estortsioari eta mehatxuei buruzko azterlan soziologiko hau 2019ko abenduaren 15ean amaitu zen, eta indarkeria horrek hamarkadetan zehar enpresaburuen eta haien familien bizitzan izan dituen ondorio larriak islatzen ditu.

Instituzionalki beharrezkotzat jotzen zen azterlan kualitatibo eta kuantitatibo hau egitea, jasandako sufrimendua baloratzeko aukera ematen duena, bai eta pertsona horiek jasandako kaltearen ikusgarritasun publikoa, aitorpen soziala eta erreparazio morala ere.

TORTURA ETA TRATU TXARRAK NAFARROAKO FORU ERKIDEGOAN 1960-1978 BITARTEAN

1960-1978 aldian Nafarroan gertatutako tortura eta tratu txarren errealitatera hurbiltzeko asmoz, Francisco Etxeberria eta Laura Pego IVAC-KREI Kriminologiaren Euskal Institutuko (Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea-UPV/EHU) kideek irizpide zientifiko zorrotz eta independenteetan oinarritutako ikerketa-azterlan hau egin dute, aldi horretan torturak eta tratu txarrek Nafarroako Foru Komunitatean duten benetako eragina ezagutzeko eta errekonozimenduaren eta erreparazioaren arloan izan daitezkeen ondorioak eta neurriak ezartzeko. Ikerketa 2019ko ekainean amaitu zen.

Azken moldaketaren data: 2023/03/02

ETAren ATENTATUEN EGOERA PROZESALA NAFARROAN

Ignacio Ángel Pérez Macías Nazioarteko Zuzenbide Publikoko irakasle elkartuak eta Bartolomé de las Casas Giza Eskubideen Institutuko (Madrilgo Carlos III. Unibertsitatea) Oinarrizko Eskubideei buruzko on line Masterreko zuzendariordeak egindako ikerketa-azterlan hau 2019ko otsailaren 25ean amaitu zen, eta Nafarroako Foru Komunitatearekin lotutako eta hildako biktimen zigor-prozeduren egoerari buruz lortutako informazioaren ondorioak aurkezten ditu. Ebazpen irmoekin amaitu diren prozesuei eta oraindik auzibidean izapidetzen diren prozesuei buruz Auzitegi Nazionalak emandako datu ofizialak eskaintzen dira. Hori guztia iragana argitzen eta memoria indibiduala zein kolektiboa eraikitzen laguntzeko helburuarekin.

GERMÁN RODRÍGUEZ, JOSÉ LUIS CANO, GLADYS DEL ESTAL Y MIKEL ZABALZAREN MEMORIA FAMILIAR, SOZIAL ETA INSTITUZIONALA

2018ko urriaren 13an amaitu zen lau biktimen inguruko ikerketa antropologiko hau Gizarte Langintza Saileko eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko (UPNA) Lera-Ikergunea Ikerketa Taldeko Kepa Fernández de Larrinoa de Pablos, Karlos Irujo Asurmendi, Miren Zuria Ollo Gorriti, Cristina Saura Blanco eta Santiago Martínez Magdalenak egin dute.

Azterlanak, memoriaren ikuspegitik, giza eskubideen urraketaren bat jasan zuten familiei errekonozimendua eta ordaina ematen lagundu nahi izan du, gaur egun oraindik ez baitute gertatutakoarekin bat datorren erantzun instituzionalik jaso. Biktima horien senideei egindako elkarrizketak jasotzen ditu, baita idatzizko, argazkigintzako, ahozko eta ikus-entzunezko informazio zehatza ere, familia-, gizarte- eta erakunde-oroitzapenen tipologietara hurbilketa sozioantropologikoa eginez.